АНАЛИЗ ФАКТОРОВ СЕЙСМИЧЕСКОЙ ОПАСНОСТИ ДЛЯ ГИДРОТЕХНИЧЕСКИХ СООРУЖЕНИЙ В ЮЖНОМ КАЗАХСТАНЕ

Аңдатпа

Сейсмикалық қауіп-қатер гидротехникалық құрылыстар үшін, әсіресе, сейсмикалық белсенділігі жоғары аймақтарда, соның ішінде Оңтүстік Қазақстанда, айтарлықтай қауіп төндіреді. Бұл зерттеу осы географиялық аймақтағы гидротехникалық құрылыстардың сейсмикалық тұрақтылығын анықтайтын және талдайтын негізгі факторларды анықтауға арналған. Жұмыс аймақтың геологиялық және тектоникалық ерекшеліктері, сондай-ақ сейсмикалық толқындардың амплификациясына айтарлықтай әсер ететін жергілікті топырақ сипаттамалары туралы деректерді жүйелеуді қамтиды. Зерттеу барысында аймақтың гидротехникалық құрылыстарының жіктелуі жүргізіліп, сейсмикалық әсерлер кезінде ең осал құрылымдар мен типтік бұзылу сценарийлері анықталды.

Зерттеуде гидродинамикалық әсерлердің, резервуарлардағы су деңгейінің және пайдалану жағдайларының жалпы тұрақтылыққа әсері ерекше назарға алынды. Сандық модельдеу мен далалық деректерді талдау негізінде сейсмикалық қауіптерді азайтуға бағытталған ұсыныстар әзірленді, оның ішінде оңтайлы конструкциялық шешімдерді таңдау, заманауи есептеу әдістерін қолдану және тұрақтылық сипаттамалары жоғары инновациялық материалдарды енгізу. Сонымен қатар, құрылыстардың жай-күйін бақылау жүйесін жетілдіру және төтенше жағдайларға жедел әрекет ету стратегияларын әзірлеу бойынша шаралар ұсынылды. Алынған нәтижелер сейсмоқауіпті аймақтардағы гидротехникалық құрылыстарды жобалау, жаңғырту және пайдалану кезінде, сондай-ақ ұлттық стандарттар мен нормаларды әзірлеу барысында қолданылуы мүмкін.